Je baby in de 19e week van je zwangerschap
Tussen de zevende en negende week van je zwangerschap zijn het gehoororgaan en de binnenschelp van je kindje’s oren al ontstaan. De afgelopen weken is ook de buitenschelp ontstaan, vanaf nu begint het gehoor steeds meer te werken. Je kunt dus zachtjes tegen je kindje praten en muziek laten horen. Zo kan hij wennen aan jouw stem en die van je partner. Ook omgevingsgeluiden kunnen na de geboorte vertrouwd zijn voor je kindje omdat hij deze gedurende de zwangerschap heeft gehoord. Zijn er onverwacht harde geluiden dan kan hij hier van schrikken en wat drukker beginnen met bewegen.
De botten van je kindje bestaan voornamelijk nog uit kraakbeen wat een stuk zachter en buigzamer is als been. Dit maakt het voor hem makkelijk om zijn handjes en voetjes in zijn mond stoppen. Als je mazzel hebt krijg je dit te zien met de 20 wekenecho. Het kraakbeen wordt later omgezet in been, dan wordt je kindje dus ook wat minder lenig. Enkele delen, zoals het fontanel, zullen nog soepel blijven tot na de geboorte zodat je kindje door het geboortekanaal kan.
Je kindje krijgt zijn voedingsstoffen en zuurstof binnen via de navelstreng vanuit de placenta. Daarnaast worden afvalstoffen van je kindje via de navelstreng weer afgevoerd en door jouw bloed opgenomen. Je kindje en de placenta namen tot nu toe ongeveer evenveel ruimte in je baarmoeder in. Dat gaat vanaf nu veranderen. De placenta behoudt zijn formaat terwijl je kindje natuurlijk steeds groter wordt.
Wist je trouwens dat jouw bloedsomloop en die van je kindje gescheiden zijn? Je kunt dan ook een andere bloedgroep hebben als je kindje. Rond de twaalf weken heb je een bloedonderzoek gehad. Tijdens dit onderzoek is gekeken wat jouw bloedgroep is en of je rhesus positief of negatief bent. Als je rhesus negatief bent en je kindje rhesus positief kan dit effect hebben op de gezondheid van je kindje. Er wordt rond week 27 met een bloedonderzoek gekeken of je rhesus antistoffen aanmaakt. Als dit het geval is krijg je een vervolgonderzoek. Is dit niet het geval is krijg je twee rhesusprikken één rond 30 weken zwangerschap en één binnen 48 uur na de bevalling. Deze prikken voorkomen dat je antistoffen gaat aanmaken tegen bloedcellen van je kindje.
Jij in de 19e week van je zwangerschap
Je buik begint steeds meer te groeien en mensen kunnen er niet meer omheen dat je zwanger bent. Je baarmoeder is al gegroeid tot het formaat van een meloen en je kleding is volledig vervangen voor positiekleding. Je kunt misschien schrikken van al deze extra kilo’s maar het hoort er toch echt bij. Probeer gezond en gevarieerd te eten, veel water te drinken en ga vooral niet afvallen. Door af te vallen komen schadelijke stoffen vrij die liggen opgeslagen in het vet. Deze komen via de placenta vervolgens terecht bij je kindje.
Met je groeiende buik is het verstandig om te kijken naar de manier waarop je de autogordel draagt. Sommige zwangere vrouwen vinden het geen fijn idee om een gordel te dragen uit angst hun kindje pijn te doen wanneer ze plotseling moeten remmen. Het dragen van een gordel is niet alleen verplicht maar ook verstandig. Je kindje heeft een grotere kans om te overlijden tijdens een auto ongeluk wanneer je geen gordel draagt dan wanneer je deze wel draagt. Je kunt je gordel ook tijdens de zwangerschap op een verantwoorde manier dragen. Draag de borstgordel over je schouder, tussen je borsten door langs de zijkant van je buik. Draag de heupgordel vervolgens onder je buik. Let er op dat je de heupgordel niet over je buik heen draagt.
Bewegingen van je kindje herkennen
Je kindje heeft lekker de ruimte in de baarmoeder en beweegt en duikelt er op los. Hiermee vermaakt hij zichzelf en traint hij zijn spieren en motoriek. Deze bewegingen kun je ook voelen als vlinders, kriebels of belletjes. Bij een eerste kindje voel je de bewegingen gemiddeld vanaf week twintig, is dit niet je eerste kindje dan voel je de bewegingen waarschijnlijk al een paar weekjes eerder.
Je moet dus nog even geduld hebben. De bewegingen zijn in het begin heel licht en worden naarmate de zwangerschap vordert steeds sterker. De meeste kindjes worden wakker op momenten dat jij even lekker je rust pakt. Dus wanneer je ‘s avonds op de bank zit, gaat slapen of juist wakker wordt. Geniet lekker van het geplop en gevlinder en je buik en maak contact met je kindje. Op dit moment kun alleen jij de bewegingen voelen, je partner zal nog even moeten wachten. Vanaf week 24 ongeveer zijn de bewegingen ook aan de buitenkant van je buik voelbaar.
Net als jij is je kindje de ene dag heel actief en heeft hij de volgende dag een rustig dagje. Dit kan geen kwaad. Let er vanaf 28 weken op dat je je kindje elke dag even voelt bewegen. Je zult ook vaste tijden en momenten gaan herkennen dat hij actief is. Heb je het idee dat het wel erg rustig is in je buik, ga dan twee uurtjes rustig liggen op je linkerzij. Voel je minder dan tien bewegingen of twijfel je over de kracht van de bewegingen die je voelt. Neem dan direct contact op met je verloskundige. Die zal controleren of alles goed gaat met je kindje. Voel je niet bezwaard om te bellen. Jij bent de enige die je kindje kan voelen en eventuele afwijkingen kan constateren. Heb je al eerder gebeld en was er niets aan de hand maar twijfel je nu weer? Gewoon weer bellen.
Zwangerschapsdementie
Wanneer je een kamer inloopt weet je niet meer wat je kwam doen, nieuwe namen of informatie kun je slecht onthouden en je concentratie is ver te zoeken. Ook ben je regelmatig spullen kwijt of vindt je ze terug op een bijzondere plek. Herkenbaar? Dan heb je last van zwangerschapsdementie. Maar wat is zwangerschapsdementie precies en kun je er iets aan doen?
In tegenstelling tot “echte” dementie is zwangerschapsdementie gelukkig tijdelijk. Je hebt er tijdens je zwangerschap last van en het kan tot 32 weken na je bevalling aanhouden. Ook hier heeft het zwangerschapshormoon progesteron weer mee te maken. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat extra progesteron in je lichaam een remmende werking heeft op je hersenen. En met name de delen waar je herinneringen worden opgeslagen en opgehaald. Het deel van de hersenen waar je emotionele vaardigheden vandaan komen worden onder invloed van progesteron juist actiever. Dit is uiteraard goed voor de band met je kindje. Ook kun je tijdens de zwangerschap meestal minder goed slapen. Je buik ligt in de weg en je hoofd is druk. Minder slaap heeft ook veel invloed op je geheugen.
Ook zit je tijdens de zwangerschap met je hoofd bij je kindje. Wat moet je nog regelen voor de bevalling? Heb je de hele babyuitzet al in huis? Hoe zal het gaan na de geboorte? Dit zorgt ervoor dat er simpelweg minder ruimte is voor bijzaken, je kindje is op dit moment het belangrijkste in je leven.
Dus hoe ga je om met zwangerschapsdementie?
Noteer afspraken en belangrijke dingen meteen. Plan je een afspraak met vriendinnen of je moeder? Zet het meteen in je agenda. Vraagt je collega je om iets te doen? Zet het op een post-it.
Neem zoveel mogelijk rust. Probeer rustmomentjes in de plannen of doe een middagdutje. Slaaptekort is één van de belangrijkste oorzaken van zwangerschapsdementie. Slaap je ‘s nachts slecht? Probeer dan ‘s middags even te gaan liggen.
Eet vette vis. In vette vis zitten veel belangrijke vetzuren die een positief effect hebben op je hersenen. Probeer daarom twee keer per week verse vette vis te eten.
Praat erover. Vergeet je veel belangrijke dingen? Geef het aan bij je collega’s, vrienden en partner dat je wat last hebt van zwangerschapsdementie. Dan kunnen ze er rekening mee houden en je misschien een keer extra herinneren.
Zwangerschapsdementie is tijdelijk en trekt na je bevalling gelukkig weer weg. Probeer je er niet druk om te maken en lach er vooral om als je de afstandsbediening weer eens in de keuken vindt of de pindakaas in het washok.
Vocht vasthouden
Een ander veel voorkomend en vervelend kwaaltje waar je tijdens je zwangerschap mee te maken kunt krijgen is het vasthouden van vocht. Dit staat ook wel bekend als oedeem. Door het vasthouden van vocht worden je armen, handen, benen, voeten, enkels en zelfs je gezicht wat dikker. En hoewel dit erg vervelend is, kan het gelukkig verder geen kwaad.
Ongeveer 70% van de zwangeren houdt vocht vast tijdens de zwangerschap. Zwangerschapshormonen maken je bloedvaten slapper en dunner waardoor er meer vocht naar de omliggende weefsels wordt afgescheiden. Ook zorgt je groeiende baarmoeder voor meer druk op je bekken en de toenemende hoeveelheid bloed voor meer druk op je benen. Hierdoor kan het bloed vanuit je benen lastiger afgevoerd worden naar je hart.
Je kunt de hele zwangerschap last hebben van oedeem maar het is op zijn ergst in het derde trimester. Met warm weer kun je er extra last van hebben. Gelukkig zijn er wat dingen die je kunt doen om de klachten te verminderen.
- Drink veel water of thee, door veel te plassen kan je lichaam extra vocht afvoeren
- Eet niet teveel zout, zout zorgt ervoor dat je meer vocht vasthoudt
- Eet vochtafdrijvende groente zoals asperges, selderij en venkel
- Blijf in beweging; beweging stimuleert de doorbloeding in je benen wat helpt bij de afvoer van vocht.
- Leg je benen wat hoger als je zit
- Slaap met een kussen onder je voeten
- Masseer je benen en voeten, van beneden naar boven
- Draag steunkousen; deze geven druk op je benen waardoor vocht zich niet kan ophopen.
Kuitkramp
Je kunt tijdens je zwangerschap ‘s nachts wakker worden met een hevige pijn in je kuit. Deze pijn kan doorstralen naar de rest van je been. Je hebt dan last van kuitkrampen, een veel voorkomend zwangerschapskwaaltje. De spier in je kuit verkrampt of trekt snel achter elkaar samen. De pijn houdt enkele seconden tot minuten aan en trekt dan weer weg.
Kuitkramp kan ontstaan door een verstoorde doorbloeding in je kuit, niet genoeg beweging, tekort aan belangrijke mineralen en zouten, vochttekort of vermoeidheid. Je kunt deze kramp helaas niet helemaal voorkomen maar wel proberen te verminderen. Probeer tijdens je zwangerschap genoeg water te drinken, genoeg te bewegen, gezond en gevarieerd te eten en genoeg rustmomenten in te plannen.
Wordt je ‘s nachts wakker met veel pijn? Probeer je spier te rekken door je been te strekken en je tenen naar je toe te trekken. Vergelijkbaar met kramp in je kuiten tijdens het zwemmen. Lukt het je niet om bij je tenen te komen? Vraag je partner of hij zachtjes je tenen richting je gezicht wilt drukken terwijl jij je been strekt. Het zal in het begin pijnlijk zijn maar dit trekt snel weer weg. Massage van je kuit kan ook helpen om je spier te ontspannen. Masseer altijd richting je hart. Ook een stukje lopen of een warme kruik kan de pijn verlichten.
Trekt de pijn in je kuit niet weg en is deze zonder dat je er aan hebt gezeten rood, warm en gezwollen? Neem dan contact op met je huisarts. Het komt gelukkig niet vaak voor maar je kunt als zwangere vrouw ook een bloedpropje ontwikkelen. Dit is erg gevaarlijk en moet met spoed behandeld worden
