Wat is bekkeninstabiliteit?
Bekkeninstabiliteit laat zich het best omschrijven als een overbeweeglijkheid van de botten in het bekkengebied. De banden en gewrichten rondom de botten houden deze botten doorgaans stevig bij elkaar. Bij bekkeninstabiliteit zijn de banden en gewrichten verslapt waardoor er een soort van speling ontstaat. Dit gaat gepaard met pijn, al is het goed om te beseffen dat niet elke pijn rond het bekkengebied direct duidt op bekkeninstabiliteit. Zo is (lage) rugpijn bijvoorbeeld veel voorkomend tijdens een zwangerschap door de toenemende belasting.
Wat is de oorzaak van bekkeninstabiliteit?
Onder invloed van zwangerschapshormonen verandert er een hoop in het lichaam van een vrouw. Veel van deze veranderingen zijn nodig ter voorbereiding op de uiteindelijke bevalling. Dit is ook het geval met het weker worden van de gewrichten en gewrichtsbanden in het bekkengebied, wat noodzakelijk is om het kindje door het bekkengebied te laten komen. Het hormoon relaxine is hier hoofdzakelijk de oorzaak van. Het feit dat je baarmoeder flink groeit, speelt ook een rol. Dit zorgt namelijk voor een toenemende druk. In sommige gevallen ontstaat bekkeninstabiliteit door een ongeluk of een blessure, bijvoorbeeld door sport.
Wat zijn de symptomen van bekkeninstabiliteit?
Pijn is toch wel het voornaamste symptoom van bekkeninstabiliteit. De ernst van deze pijn kan verschillen, evenals de exacte locatie. Zo kun je pijnklachten ervaren op de volgende plekken:
- Laag in de onderrug, zowel aan de linker- als rechterkant
- In het midden aan de voorkant van het bekken
- Rond het stuitje
- Op het schaambeen of daar omheen
De pijn die je op deze plekken voelt, treedt vaak ineens op. Vaak is dit het geval bij het begin van een beweging, zoals opstaan. Deze pijn wordt startpijn genoemd. Ook traplopen en omdraaien in bed zijn typische momenten, waarop pijnscheuten ontstaan, hoewel de pijn ook langere tijd voelbaar kan zijn als je loopt. Vermoeidheid is ook een bekende klacht, die veelal gepaard gaat met de hiervoor beschreven pijnen.
Vanaf wanneer kan je last krijgen van bekkeninstabiliteit?
In geval van een eerste zwangerschap ontstaan de klachten meestal na zo’n drie maanden zwangerschap of later. Hierbij is het over het algemeen ook zo dat de klachten heftiger worden, naarmate de zwangerschap vordert. Is het je tweede of volgende zwangerschap, dan kun je al wat eerder klachten krijgen. Dit heeft te maken met het feit dat de banden en gewrichten sneller zullen versoepelen, omdat ze al eerder zijn opgerekt. Het komt voor dat vrouwen al na een paar weken zwangerschap bepaalde pijnklachten ervaren.
Tips bij bekkeninstabiliteit
Hoewel bekkeninstabiliteit gepaard gaat met de nodige pijn en vermoeidheid, is het beter om te blijven bewegen om je spieren niet te laten verslappen. Een bevalling is een hele prestatie. Sterke spieren en een uitgerust lichaam helpen je hierbij. Uiteraard beweeg je enkel zoveel je kunt binnen je mogelijkheden. Blijf daarom altijd goed luisteren naar de signalen die je lichaam je geeft en neem op tijd je rust. Durf gerust om hulp te vragen waar nodig, onder meer voor de wat zwaardere (huishoudelijke) klussen. Neem daarnaast de volgende tips ter harte:
- Traplopen doe je het best zo min mogelijk en anders door steeds een voet bij te zetten.
- Neem een goede, rechte houding aan, waarbij de tenen naar voren wijzen of iets naar buiten.
- Zet steeds kleine stapjes als je loopt; deze zijn minder belastend.
- Kom uit je bed door eerst op je zij te rollen en jezelf vervolgens met je armen omhoog te drukken en je benen gelijktijdig over de bedrand te laten gaan.
- Slapen doe je beter op je zij en desgewenst met een kussen tussen de knieën.
- De auto instappen kun je beter doen door eerst zijwaarts op een plastic zak te gaan zitten en je vervolgens soepel de auto in te draaien met de benen bij elkaar.
Goede oefeningen bij bekkeninstabiliteit
Wil je voorkomen dat je spieren nog verder verslappen of wil je deze juist wat meer verstevigen? Dan is het goed om bepaalde oefeningen te doen die helpend zijn. Voor het beste advies raadpleeg je bij voorkeur een gespecialiseerde bekkentherapeut, maar wil je toch vast thuis aan de gang, dan kun je het volgende doen:
- Ga plat op je rug liggen met opgetrokken benen en probeer je bekken iets omhoog te bewegen. Deze houding kun je een aantal seconden vasthouden om vervolgens weer te ontspannen. Als het lukt, kun je dit een paar keer herhalen.
- Laat voorzichtig je knieën iets naar buiten vallen waarbij je benen gebogen staan en je je voeten plat op de grond hebt. Probeer dit voor een minuut of tien vol te houden waarbij je goed ademt en probeert te ontspannen.
Hieronder kun je ook een video vinden van Fysiotherapie Westwijk Vlaardingen met oefeningen.
Bevallen met bekkeninstabiliteit
Bekkeninstabiliteit is geen reden voor een medische indicatie en levert in principe geen problemen op voor de bevalling. Je kunt dus gerust thuis bevallen als dit je voorkeur heeft en er verder geen medische noodzaak is voor een ziekenhuisbevalling. De houding die je aanneemt tijdens de bevalling is wel van enig belang. Zo wordt het aangeraden om de benen niet te ver naar de buitenkant te trekken. Als het voor jou goed voelt, is het verder gewoon mogelijk om diverse houdingen te proberen en eventueel af te wisselen. Pijnbestrijding is ook gewoon mogelijk en een eventuele kunstverlossing heeft geen andere nadelige effecten dan dat normaal gesproken het geval zou zijn. Soms wordt ervoor gekozen om de bevalling eerder in te leiden, doorgaans na een zwangerschapsduur van 38 weken. Het is altijd mogelijk om dit met je verloskundige te bespreken.
Is bekkeninstabiliteit gevaarlijk?
Hoewel bekkeninstabiliteit gepaard gaat met het nodige ongemak en soms heftige pijn, is het niet gevaarlijk. Het duurt vaak wel even voordat de klachten volledig over zijn. Dit kan soms enkele maanden tot wel een jaar na de bevalling duren. Het is daarom belangrijk om je lichaam echt de kans te geven om te herstellen en het niet te snel, te veel te belasten. Dit kan het herstel namelijk vertragen. De kans op blijvende schade, en zelfs invaliditeit, is echter zeer gering. Wel kan het zijn dat bepaalde pijnen steeds terug komen, zoals het geval kan zijn tijdens je menstruatie. Dit heeft weer te maken met de hormonen die ook dan een rol spelen. Ook voor je kindje is bekkeninstabiliteit ongevaarlijk. Zo is een instabiel bekken op zich een heel normaal verschijnsel en biologisch gezien volkomen logisch om een kindje ter wereld te helpen.
Bekkeninstabiliteit en werken
Bekkeninstabiliteit kan extra vervelend zijn als je nog aan het werk bent. Dit betekent echter niet dat werken niet meer mogelijk is. Op het moment dat de belastbaarheid van en door werk te groot wordt, is het raadzaam dit aan te geven bij je leidinggevende. Goed om te weten is dat het echter nooit de taak van een werkgever is om te beslissen over jouw arbeidsgeschiktheid. Zou je uitvallen door je klachten, dan heb je (samen met je werkgever) wel de plicht om te zorgen voor een spoedige re-integratie. Naast deze plicht heb je uiteraard ook bepaalde rechten. Hiertoe behoort een consult bij de bedrijfsarts. Mocht deze aangeven dat rust noodzakelijk is, dan heb je recht op een ziektewetuitkering. In veel gevallen blijkt het toch goed mogelijk te zijn om je werkzaamheden uit te blijven voeren, zij het met de nodige aanpassingen. Hierbij moet je denken aan extra pauzes en zelfs andere taken. Dit heeft te maken met de wettelijke bescherming die geldt voor alle zwangeren. Ook aangepaste werktijden vallen hieronder.
