Wat is een eeneiige tweeling?
Als je zwanger bent, kan het even schrikken zijn als blijkt dat je niet één, maar twee kindjes verwacht; een tweeling dus. Er wordt onderscheid gemaakt tussen een- en twee-eiige tweelingen. Een eeneiige tweeling bestaat uit twee kindjes die nagenoeg identiek zijn, omdat het erfelijk materiaal van één en dezelfde ei- en zaadcel afkomstig is. Om deze reden kunnen eeneiige tweelingen enkel van hetzelfde geslacht zijn. Dit betekent echter niet direct dat alle tweelingen van hetzelfde geslacht eeneiig zijn. Hiervoor moet ook echt het uiterlijk overwegend gelijk zijn. Op latere leeftijd zul je zien dat onder andere omgevingsfactoren dit weer wat kunnen veranderen, maar in de basis is een eeneiige tweeling dus hetzelfde.
Hoe ontstaat een eeneiige tweeling?
Een nieuw leven begint zodra een eicel bevrucht wordt door een zaadcel. Deze bevruchte eicel ondergaat een reeks van celdelingen wat resulteert in een klompje cellen. Dit klompje cellen groeit vervolgens uit tot een embryo met een placenta en vruchtvliezen.
In het geval van eeneiige tweelingen, splitst de bevruchte eicel zich tijdens zijn reis door de eileider in twee identieke celklompjes die apart van elkaar verder ontwikkelen. Dit gebeurt vroeg in de ontwikkelingsfase van het embryo, binnen tien dagen na de bevruchting. De twee identieke vruchtjes nestelen zich in de baarmoederwand in. Vanaf dit punt beginnen de embryo’s het zwangerschapshormoon hCG aan te maken.
Hoewel vaak wordt gedacht dat erfelijkheid een belangrijke rol speelt bij het tot stand komen van een meerlingzwangerschap, geldt dit nauwelijks in het geval van een eeneiige tweeling. Ook een hogere leeftijd van de moeder speelt enkel een rol bij twee-eiige tweelingen, niet bij eeneiige tweelingen.
Welk type eeneiige tweelingen zijn er?
Het in tweeën splitsen van een bevruchte eicel kan op diverse momenten plaatsvinden. Dit maakt dat er verschil bestaat in de soorten eeneiige tweelingen die voorkomen. Zo kunnen beide kindjes namelijk een eigen placenta hebben, maar er ook één delen. Ditzelfde geldt voor het binnenste vlies.
Dichoriale-diamniotische tweeling
Op het moment dat de bevruchte eicel zich opsplitst binnen drie dagen na de bevruchting hebben de kindjes elk een eigen placenta. Het tussenschot is dan dik en bestaat uit meerdere vliezen: twee buitenvliezen en twee vliezen aan de binnenkant. Ieder kindje heeft dus ook zijn eigen vliezen. Dit wordt een dichoriale-diamniotische tweeling genoemd, wat afgekort wordt met de letters DCDA. In ruim een kwart van de eeneiige tweeling zwangerschappen komt deze variant voor.
Monochoriale-diamniotische tweeling
Een eeneiige tweeling zwangerschap, waarbij de kindjes een placenta delen, maar een eigen binnenste vlies hebben, wordt een monochoriale-diamniotische tweeling genoemd. In de medische wereld wordt dit afgekort met de letters MCDA. De buitenste vlies delen ze. In dit geval is er sprake van een dun tussenschot, wat het risico verhoogt op het ontstaan van het zogeheten twin-to-twin transfusiesyndroom. Dit houdt in dat de bloeduitwisseling tussen beide kindjes uit balans is, wat kan leiden tot complicaties en om deze reden goed in de gaten wordt gehouden.
Deze variant ontstaat wanneer de opsplitsing van de bevruchte eicel binnen vier tot acht dagen plaatsvindt. Dit gebeurt in zeven van de tien gevallen en is daarmee de meest voorkomende variant.
Monochoriale-monoamniotische tweeling
In slechts één tot twee op de honderd gevallen vindt de splitsing van de bevruchte eicel plaats na een dag of acht, in sommige gevallen zelfs nog wat later. De placenta is dan al aangelegd en ook de vliezen zijn al aanwezig. Een tussenschot ontbreekt dan ook. Hier wordt gesproken over monochoriale-monoamniotische tweeling, dat met de letters MCMA afgekort wordt. Het ontbreken van een tussenschot wijst overigens altijd op een eeneiige tweeling.
Wat is het verschil tussen een eeneiige en twee-eiige tweeling?
Aan het begin van dit artikel staat het genoemd en je hebt ongetwijfeld zelf ook weleens gehoord van twee-eiige tweelingen. Het verschil tussen een eeneiige en twee-eiige tweeling ligt in hoe de zwangerschap begint. Bij een eeneiige tweeling ontstaan de twee vruchtjes uit één bevruchte eicel die zich vroeg in de ontwikkelingsfase splitst in twee identieke celklompjes. De twee-eiige tweeling ontstaat wanneer er twee aparte eicellen door twee aparte zaadcellen worden bevrucht. Dit resulteert in twee aparte embryo’s die zich gelijktijdig in de baarmoeder ontwikkelen. Ze zijn elk voorzien van een eigen vruchtzak en een eigen placenta. Aangezien het DNA verschilt, kunnen hier zowel twee jongens, als twee meisjes, maar ook de combinatie jongen/ meisje uit ontstaan. Eeneiige tweelingen hebben altijd hetzelfde geslacht en dezelfde genetische samenstelling terwijl twee-eiige tweelingen net zoveel op elkaar kunnen lijken als gewone broers en zussen.
Hoe groot is de kans op een eeneiige tweeling?
De kans op het krijgen van een eeneiige tweeling is 1 op de 250. Hiervan is ongeveer 70 procent twee-eiig. Wel is het zo dat behandelingen op het gebied van fertiliteit de kans op een eeneiige tweeling vergroten. In sommige gevallen worden er namelijk meerdere bevruchte eicellen teruggeplaatst in de baarmoeder om de kans van slagen te vergroten. Dit kan resulteren in een eeneiige tweeling aangezien een embryo dat is teruggeplaatst nog wel in staat is om zich nadien te delen. De kans op een drieling of hoger is ongeveer één op 7.000.
