13-wekenecho; waar kijkt de echoscopist naar?

Wat is de 13-wekenecho?

De 13-wekenecho is een structureel echoscopisch onderzoek (SEO) die per 1 september 2021 standaard wordt aangeboden. Met deze medische echo kun je, als je tussen de 12 weken en 3 dagen en 14 weken en 3 dagen zwanger bent, ernstige afwijkingen opsporen bij je kindje. De echoscopist bekijkt het schedeltje, wervelkolom, de nekplooi, het hartje, de buik, armen en benen en de placenta. Daarnaast wordt er gekeken of het vruchtwater is zoals het moet zijn. De 13-wekenecho is een aanvulling op de termijnecho en de 20-wekenecho. 

Wat is het voordeel van een 13-wekenecho? 

Met een 13-wekenecho kun je vroeg in de zwangerschap laten onderzoeken of je kindje een ernstige afwijking heeft. Door dit onderzoek al met 13 weken uit te voeren heb je meer tijd voor eventuele vervolgonderzoeken en meer tijd om te beslissen wat je met de uitslag van het onderzoek wilt gaan doen. 

Uitslag van de 13-wekenecho

Je krijgt direct na de echo de uitslag en in 95 van de 100 gevallen worden er geen afwijkingen gevonden. Maar met 13 weken is je kindje slechts 7,5 cm groot van hoofd tot billen. Er zijn afwijkingen die rond 13 weken zwangerschap nog te klein zijn om te zien. Andere afwijkingen ontstaan pas later in de zwangerschap. Als er geen afwijkingen gevonden worden betekent dit daarom helaas niet dat je kindje geen afwijkingen heeft. 

Het kan ook zijn dat de echoscopist een afwijking denkt te zien. Maar na extra onderzoek blijkt dat er toch dat je kindje geen afwijking heeft. Omdat je met een echo helaas niet alles kunt zien blijft dit risico altijd bestaan, ook met de 20-wekenecho. 

Vervolgonderzoek

Is er een afwijking gevonden bij je kindje dan is er vaak vervolgonderzoek nodig. Je wordt doorgestuurd naar een Centrum voor Prenatale Diagnostiek voor een geavanceerd ultrageluid onderzoek (GUO). Ook de GUO is een echoscopisch onderzoek maar de apparatuur hiervoor is nauwkeuriger. Hierdoor kan je kindje en de afwijking in meer detail bekeken worden. 

Afhankelijk van de uitslag van de GUO kan de arts voorstellen om een vruchtwaterpunctie uit te voeren voor meer informatie. Met een vruchtwaterpunctie wordt er een klein beetje vruchtwater uit je baarmoeder gehaald. In het vruchtwater zitten eiwitten en cellen van je kindje welke onderzocht worden op afwijkingen.

Een gevonden afwijking

Uit het vervolgonderzoek kunnen twee uitslagen komen. Je kindje is gezond of je kindje heeft een afwijking. In het geval van een afwijking krijg je een gesprek krijgen met medisch specialisten die je meer informatie geven over de ernst en de gevolgen van de afwijking. Na dit gesprek komt het moeilijkste gedeelte. Je moet samen met je partner een beslissing maken over de zwangerschap. Willen jullie deze voortzetten of afbreken? Je hoeft deze beslissing niet alleen te nemen. Je wordt begeleidt door de verloskundige, gynaecoloog, kinderarts en/ of klinisch geneticus.

Het geslacht

Misschien kan je niet wachten om te weten of je een meisje of jongetje krijgt. Helaas krijg je bij de 13 wekenecho het geslacht van je kindje niet te horen. Ondanks dat ze echoscopiste dit misschien al wel kan zien, is het landelijk afgesproken dat ze hier geen uitspraken over mag doen.

Wat is het verschil tussen de 13-wekenecho en de 20-wekenecho? 

De 13-wekenecho en de 20-wekenecho zijn beide structureel echoscopische onderzoeken waarbij gekeken wordt of je kindje een lichamelijke afwijking heeft. Met de 13-weken echo is je kindje uiteraard nog wat kleiner waardoor je minder kunt zien dan met de 20-wekenecho. Het grootste verschil is dan ook tijd. 

Als er met 13 weken een ernstige afwijking wordt gevonden is er meer tijd voor vervolgonderzoek en voor jezelf om te besluiten wat je met de uitslag wilt gaan doen. Je kunt tot uiterlijk 24 weken de zwangerschap afbreken. Als er met de 20-wekenecho een afwijking wordt gevonden moet er eerst vervolgonderzoek worden gedaan waarna je afhankelijk van de uitslag een beslissing moet nemen. Je kunt je voorstellen dat deze beslissing ongelooflijk moeilijk is. Het is dan ook prettig om tijd te hebben. 

Is de 13-wekenecho verplicht? 

De 13-wekenecho is een prenatale screening, deze zijn niet verplicht. Je krijgt bij het intakegesprek met je verloskundige informatie over alle mogelijkheden en gevolgen van de prenatale screening. Wil je er vervolgens meer over weten dan wordt er een informatief gesprek (counseling) gepland met je verloskundige. Op basis hiervan kun je besluiten of je wel of geen prenatale screening wilt. 

Wat kost de 13-wekenecho?

De 13-wekenecho en het eventuele informatiegesprek worden vergoed uit het basispakket van je zorgverzekering. Dit betekent dat het voor jou gratis is. Als er een afwijking is gevonden en er wordt vervolgonderzoek gedaan worden ook deze kosten betaald door je zorgverzekering. Dit kan wel ten koste gaan van je eigen risico. Voor meer informatie hierover kun je contact opnemen met je zorgverzekering. 

Wetenschappelijk onderzoek

De 13-wekenecho is een wetenschappelijk onderzoek met als doel onderzoeken of de voordelen van de 13 wekenecho opwegen tegen de nadelen ervan. Naar aanleiding van dit onderzoek besluit de staatssecretaris van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) of
de 13 wekenecho wel of niet definitief wordt ingevoerd in Nederland. Als je kiest voor de 13-wekenecho doe je mee aan deze wetenschappelijke studie, hiervoor moet je een toestemmingsformulier tekenen. Je geeft toestemming voor het gebruik van je gegevens voor deze studie en gaat ermee akkoord dat onderzoekers contact met je kunnen opnemen voor verder onderzoek. Hierbij kun je denken aan een interview of een vragenlijst. Voor meer informatie over deze studie of de 13-wekenecho kun je kijken op www.pns.nl of www.13wekenecho.org.