Ouderschapsverlof : alles wat je moet weten

Papadag

Tegenwoordig willen vaders ook meer betrokken zijn bij de opvoeding en meer tijd doorbrengen met hun kindje. Hiervoor maken ze gebruik van ouderschapsverlof ook wel een een wettelijke papadag genoemd.

Wat is ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof is bedoeld om na de geboorte van je kindje meer tijd met hem of haar door te brengen. Je mag met ouderschapsverlof tijdelijk minder werken zonder dat dit invloed heeft op je contract. En ondanks dat het ook wel eens een wettelijke papadag genoemd wordt, hebben zowel jij als je partner hier recht op. Je werkgever mag dit niet weigeren. Ouderschapsverlof is geregeld in de Wazo (Wet arbeid en zorg) en is sinds augustus 2022 deels betaald deels onbetaald.

Je hebt recht op ouderschapsverlof als je een kindje, adoptiekindje of erkend kindje hebt onder de acht jaar. Je hebt ook recht op ouderschapsverlof voor je pleegkindje, stiefkindje of aspirant-adoptiekindje. De enige voorwaarde is dat je kindje bij je woont volgens de basisregistratie personen.

Je kunt voor elk kindje ouderschapsverlof opnemen en mag ouderschapsverlof voor meerdere kinderen tegelijk opnemen. Je hoeft dus niet eerst het verlof van je eerste kindje op te maken. Als je zwanger bent van een meerling heb je dus ook recht op ouderschapsverlof per kindje.

Ouderschapsverlof 2022

De afgelopen jaren is er al veel veranderd op het gebied van verlof. Het geboorteverlof is van twee dagen naar vijf dagen betaald verlof voor de partner gegaan. Daarnaast kunnen partners vijf weken aanvullend geboorteverlof opnemen tegen 70% van het dagloon.

Sinds augustus 2022 is, dankzij veranderingen door een nieuwe Europese richtlijn, ook het ouderschapsverlof uitgebreid. Vanaf nu krijgen ouders van jonge kinderen negen van de 26 weken ouderschapsverlof deels doorbetaald. Je krijgt tijdens deze negen weken van het UWV een uitkering ter hoogte van 70% van je dagloon, tot 70% van het maximum dagloon. Deze negen weken moeten wel worden opgenomen in het eerste jaar van je kindje. De overige zeventien weken blijven onbetaald en kun je opnemen tot je kindje acht is.

Ouderschapsverlof berekenen

Maar op hoeveel uur ouderschapsverlof heb je nu precies recht? Het ouderschapsverlof is 26 keer het aantal uur dat je per week werkt. Werk je 40 uur per week? Dan heb je recht op 26 x 40 = 1040 uur ouderschapsverlof. Met werkdagen van 8 uur komt dit neer op 1040 / 8 = 130 werkdagen = 26 werkweken.

Je mag zelf bepalen hoe je deze uren wilt opnemen. Je kunt deze uren bijvoorbeeld gebruiken om een jaar de helft minder te werken, door een half jaar vrij te nemen of gedurende 2,5 jaar een dag per week minder te werken.

Ouderschapsverlof berekenen bij een nul-urencontract

Voor het berekenen van het aantal uren ouderschapsverlof waar je recht op hebt, kijk je naar het aantal uren dat je werkt per week volgens je arbeidscontract. Maar hoe bereken je het aantal uren ouderschapsverlof bij een nul-urencontract? Je mag bij een nul-urencontract uitgaan van het gemiddelde aantal gewerkte uren per week in de afgelopen drie maanden. Heb je afgelopen drie maanden erg veel gewerkt of juist weinig en is dit niet representatief voor het gemiddeld aantal gewerkte uren dat je “normaal” werkt? Dan mag je een langere periode gebruiken om het gemiddelde over te berekenen.

Meer of minder werken tijdens je ouderschapsverlof?

Ga je op contract meer of minder werken? Dan moet het aantal uren ouderschapsverlof waar je recht op hebt opnieuw berekend worden. Maar hoe bereken je dit?

Rechten tijdens het ouderschapsverlof

Je hebt als werknemer meerdere rechten voor, tijdens en na het ouderschapsverlof.

• Ouderschapsverlof is wettelijk vastgelegd, je werkgever mag dit niet weigeren. Wel mag de werkgever, wanneer het bedrijf door de indeling van je uren ouderschapsverlof ernstig in de problemen komt, een andere verdeling van de verlofuren voorstellen.
• Tijdens het ouderschapsverlof blijven je functie en werkuren in je contract ongewijzigd. Het is wel mogelijk om je functie tijdelijk aan te passen in goed overleg met je werkgever. Na het verlof heb je recht op de functie en het aantal werkuren dat in je contract staat.
• Wettelijk gezien is ouderschapsverlof deeld betaald en deels onbetaald. Hier bouw je dan ook geen vakantie uren over op. Is vanuit jouw CAO het ouderschapsverlof (deels) betaald? Dan bouw je hier wel vakantie uren over op. Deze regel kan voor overheidspersoneel afwijken. Werk je bij de overheid? Vraag dan bij personeelszaken na of je wel of geen vakantie uren opbouwt over het opgenomen ouderschapsverlof.
• Je kunt bij onvoorziene omstandigheden je ouderschapsverlof stopzetten. Hierbij kun je denken aan het verlies van inkomen, plaats voor je kindje bij de kinderopvang of een volgende zwangerschap waardoor je met zwangerschapsverlof gaat.
• Als je tijdens je ouderschapsverlof ziek wordt loopt deze gewoon door. Je werkgever betaald alleen het aantal uren door die je zou werken als je niet ziek was. Als je langdurig ziek bent kun je het ouderschapsverlof stopzetten.
• Stap je tijdens het ouderschapsverlof over naar een andere werkgever dan kun je de resterende uren ouderschapsverlof meenemen naar je nieuwe werkgever.

Ouderschapsverlof en inkomen

Ouderschapsverlof is deeld betaald en deeld onbetaald verlof. Dit heeft dus een flinke impact op je inkomen. Omdat je inkomen daalt kan het wel zijn dat je een (hogere) toeslag of uitkering kunt krijgen. Hierbij kun je denken aan (meer) kinderopvangtoeslag, zorgtoeslag of huurtoeslag. Bekijk hiervoor mijn toeslagen van de belastingdienst. Vanuit sommige Cao’s of aanvullende arbeidsvoorwaarden wordt ouderschapsverlof wel doorbetaald.

Wel of geen ouderschapsverlof?

Ouderschapsverlof kan een aardig uitzoek klusje zijn. Op hoeveel uur heb je recht, hoe wil je deze indelen en hoeveel effect heeft dit op je inkomen? Maar daar staat tegenover dat het een mooie manier is om meer tijd door te brengen met je gezin. Kom je er niet helemaal uit? Plan dan een afspraak in met personeelszaken. Deze kunnen je alles vertellen over je rechten en mogelijkheden binnen het bedrijf.

En nu je alles weet over het ouderschapsverlof moet je de afweging maken of je wel of geen ouderschapsverlof wilt opnemen. Want waarom zou je niet gewoon op contract minder gaan werken? Door het opnemen van ouderschapsverlof kun je bij onvoorziene omstandigheden altijd terug naar je oude aantal werkuren. Ben je op contract minder gaan werken in plaats van het opnemen van ouderschapsverlof, dan zou je werkgever dit kunnen weigeren.

Hoe vraag je ouderschapsverlof aan?

Heb je besloten om ouderschapsverlof op te nemen? Dan moet je dit ten minste twee maanden voordat het verlof ingaat schriftelijk aanvragen bij je werkgever. Wil je direct na de bevalling ouderschapsverlof opnemen? Geef dan bij je werkgever aan dat de ingangsdatum afhankelijk is van de geboortedatum van je kindje.

Verschillende verlofsoorten

Ouderschapsverlof, geboorteverlof, aanvullend geboorteverlof , zwangerschapsverlof en bevallingsverlof. Met al deze verlofsoorten kunnen we ons voorstellen dat je het overzicht een beetje kwijt raakt. We hebben daarom een kort overzicht voor je gemaakt rondom de zwangerschap en bevalling.