Wat is de nekplooimeting?
Om vroegtijdig te ontdekken of er een verhoogde kans is op bepaalde chromosoom- of hartafwijkingen bij je ongeboren kindje, is het mogelijk om een nekplooimeting uit te voeren, ook wel NT-meting genoemd. De nekplooi is een tijdelijke vochtophoping onder de huid. Bij de nekplooimeting wordt de dikte van deze nekplooi gemeten tijdens een echo.
De nekplooimeting werd tot 21 oktober 2021 aangeboden als onderdeel van de combinatietest, waarbij ook bloed van de moeder onderzocht werd. Sinds 1 september van datzelfde jaar gebeurt het meten van de nekplooi bij de 13 wekenecho. Het is dan ook een vorm van prenatale screening in de vorm van echografie.
Hoe werkt een nekplooimeting?
Met een echo kan gekeken worden hoe dik het laagje vocht bij de nek van je kindje is. De moderne apparatuur is voldoende uitgerust om een nauwkeurige meting uit te voeren, maar hierbij is het wel belangrijk dat het kindje er goed voor ligt. Omdat de nekplooi slechts tijdelijk is, wordt de nekplooimeting tussen 11 en 14 weken zwangerschap uitgevoerd.
Bron afbeelding: nvog
Wat vertelt de nekplooimeting?
Vooropgesteld dat een nekplooimeting nooit volledige zekerheid biedt, geeft het de kans aan op een hartafwijking of een afwijking van een specifiek chromosoom. Dit laatste kan namelijk duiden op het syndroom van Down, maar ook op het syndroom van Patau of het Edwardssyndroom. Er wordt gesteld dat de kans groter wordt naarmate de nekplooi dikker is. Om zeker te zijn of er daadwerkelijk sprake is van een afwijking is altijd verder onderzoek nodig.
Mogelijke uitslagen van de nekplooimeting
Het echografisch onderzoek geeft direct de NT-waarde aan. Dit is altijd in millimeters en staat dan ook voor de dikte van de nekplooi. Normaal gesproken is de nekplooi niet dikker dan 3 millimeter. Een waarde die hierboven zit, kan er dus op duiden dat er sprake is van een afwijking, al blijkt dit lang niet altijd het geval. Ook kan het zo zijn dat de nekplooimeting geen afwijking aangeeft, maar dat je kindje dit wel heeft. Het is dan ook slechts een risicoschatting en het is aan jou of je een verhoogde waarde verder wilt laten onderzoeken.
Als er tijdens een nekplooimeting een verdikking in de nekplooi wordt gevonden, kan dat dus wijzen op het syndroom van Down bij je kindje. Maar uit onderzoek is gebleken dat tussen de 60 en 70 van de 100 foetussen met een verdikte nekplooi na vervolgonderzoek geen Downsyndroom blijken te hebben. Wel is het belangrijk om te weten dat hoe dikker de nekplooi is, hoe groter de kans is dat je kindje het syndroom van Down heeft. Ongeveer 70% van de kinderen met het syndroom van Down kan opgespoord worden wanneer een nekplooimeting wordt uitgevoerd.
Vervolgonderzoeken
Mocht de nekplooi van je kindje verdikt zijn, kun je ervoor kiezen om vervolgonderzoek te laten doen. Hier kan namelijk uit naar voren komen dat er niets aan de hand blijkt te zijn of dat er inderdaad sprake is van een bepaalde afwijking. Vervolgonderzoek kan op drie manieren:
Vlokkentest
Bij een vlokkentest zal er wat weefsel van de placenta worden weggenomen. Dit wordt vervolgens opgestuurd naar het laboratorium. Hoewel de kans klein is, brengt een vlokkentest het risico van een miskraam met zich mee.
Vruchtwaterpunctie
Een andere manier is om te gaan voor een vruchtwaterpunctie waarbij er een beetje vruchtwater via de buikwand op wordt gezogen. Dit vruchtwater bevat onder meer huidcellen van het kindje en deze cellen kunnen met een DNA-test onderzocht worden op afwijkingen. De kans op een miskraam is bij dit onderzoek gering, maar niet uitgesloten.
NIPT
Daar waar je voorheen enkel gebruik kon maken van de NIPT (Niet Invasieve Prenatale Test) als je deel wilde nemen aan wetenschappelijk onderzoek, is deze test nu beschikbaar voor alle vrouwen. Ook wanneer de nekplooi geen aanleiding geeft, kun je hiervoor kiezen. Het is een vorm van bloedonderzoek waarbij er geen risico is op een miskraam. Nadeel is echter wel dat de uitslag niet honderd procent zeker is, aangezien het DNA in het het afgenomen bloed in enkele gevallen niet volledig overeenkomt met het DNA van het kindje.
Vanaf wanneer kan de nekplooimeting?
Voor een resultaat dat zo nauwkeurig en betrouwbaar mogelijk is, is het noodzakelijk om de nekplooimeting uit te voeren vanaf een zwangerschapsduur van 11 weken. Echter wel altijd voor een termijn van 14 weken zwangerschap aangezien het laagje vocht daarna afneemt. Het is dus slechts tijdelijk te meten.
Hoe betrouwbaar is een nekplooimeting?
Een nekplooimeting biedt geen enkele garantie en dit werkt twee kanten op. Bij ruim twee derde van de kindjes met een verdikte nekplooi blijkt dit onschuldig te zijn. Anderzijds is een afwijking ook niet volledig uit te sluiten bij een meting met een ‘goede’ waarde. Dit is absoluut iets om je van bewust te zijn en reden om na te denken over eventueel vervolgonderzoek, wil je de zekerheid wel hebben.
Wordt een nekplooimeting vergoed?
Het is goed om je te verdiepen in de mogelijke kosten die voortkomen uit prenatale screening. De standaard controles en echo’s worden doorgaans gewoon vergoed vanuit de basisverzekering. Heb je een medische indicatie, dan kom je voor meer vergoeding in aanmerking en als je aanvullend verzekerd bent, dan heb je uiteraard ook een betere dekking. Voorheen was het echter zo dat de combinatietest, waar de nekplooimeting onderdeel van was, niet standaard vergoed werd door zorgverzekeraars. Je kunt dan ook het beste contact opnemen met je verzekeraar als je niet voor onverwachte kosten wilt komen te staan. De voorwaarden kunnen her en der nogal verschillen, dus navragen loont.
