Wat is een TENS-apparaat?
TENS staat voor Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie. Het is een vorm van pijnbestrijding die onder meer gebruikt wordt tijdens een bevalling. Een TENS-apparaat is een klein, handzaam apparaatje met knopjes en een beeldscherm dat middels draadjes gekoppeld is aan plakkers voor op de huid. Middels zelfbediening kunnen met dit apparaatje kleine, veilige stroomstootjes toegediend worden.
Hoe werkt een TENS-apparaat?
Een TENS (Transcutane Elektrische Neuro Stimulatie) apparaat is een apparaat dat via elektroden op de rugspieren zenuwbanen stimuleert om het pijnsignaal naar de hersenen te onderbreken. Het TENS-apparaat stimuleert ook de aanmaak van endorfines, wat natuurlijke pijnstilling veroorzaakt. Het kan al worden gebruikt in de latente fase van de bevalling, wat betekent dat het de hormonen vroegtijdig kan activeren en de voordelen hiervan kan benutten. Het TENS-apparaat is veilig en heeft geen bijwerkingen. Het is wetenschappelijk bewezen effectief en eenvoudig te gebruiken. Het kan thuis of in het ziekenhuis worden gebruikt en kan leiden tot minder vraag naar medische pijnbestrijding. Maar, het mag niet worden gebruikt bij hartklachten of wanneer je een pacemaker hebt, en mag niet worden gebruikt tijdens het douchen of in bad.
Een TENS-apparaat als pijnbestrijding tijdens de bevalling
Een TENS-apparaat kan dus ingezet worden als pijnbestrijding tijdens een bevalling. In het begin is de pijn vaak goed te verdragen, maar er komt helaas vaak een moment dat de pijn van de weeën de overhand neemt. Een groot aantal vrouwen wenst op zo’n moment dan ook iets te krijgen tegen de pijn. De ruggenprik is hier een bekend voorbeeld van, net als remifentanil. Iets minder bekend, maar toch vaak gebruikt, is het TENS-apparaat dat meerdere voordelen biedt ten opzichte van andere pijnstilling:
- Het voordeel van deze vorm van pijnbestrijding is in eerste instantie dat het een externe vorm is. Je hoeft geen medicatie te nemen, dat vaak toch de kans op complicaties vergroot en bijwerkingen heeft. Wel kun je ervoor kiezen om het te gebruiken in combinatie met medicatie, maar dit zal goed overlegd moeten worden met een arts. Logischerwijs kan dit dan ook alleen bij een ziekenhuisbevalling.
- Het is een mobiel apparaatje waardoor je niet in hoeft te leveren op je bewegingsvrijheid. Het kan erg aangenaam zijn om te bewegen en van houding te wisselen tijdens de weeën. Zou je pijnstilling krijgen via een infuus, zoals het geval is bij de ruggenprik of een pompje met remifentanil, dan ben je hierin beperkt.
- Je kunt een TENS-apparaat gebruiken bij een thuisbevalling. Veel verloskundigenpraktijken hebben een TENS-apparaat. Vraag dit voor je bevalling wel even na bij jouw praktijk. Je kunt er ook één huren of kopen als je deze tijdens de bevalling wilt gebruiken.
Helemaal pijnvrij zul je echter niet worden. Het gebruik van een TENS-apparaat haalt de scherpe randjes eraf, waardoor je zelf wat beter door de pijn heen kunt komen. Voor veel vrouwen is dit voldoende, maar hierin zul je zelf een afweging moeten maken.
Hoe gebruik je een TENS-apparaat?
Een TENS-apparaat kan dus een geweldige tool zijn om de pijn tijdens de bevalling te verlichten. Maar hoe zorg je ervoor dat je het apparaat op de juiste manier gebruikt? Begin met het bevestigen van de plakkers op de rug en nooit op de buik. Begin met één plakker aan elke zijde van de ruggengraat. Maar als de pijn toeneemt, kun je twee extra plakkers toevoegen aan elke kant. De intensiteit en timing kun je zelf bepalen. Start met een lage intensiteit en verhoog deze langzaam bij toenemende pijn. Het is belangrijk om te onthouden dat de intensiteit nooit zo hoog mag zijn dat het pijn doet. Op deze manier kun je de pijn beter beheersen en tijdens de bevalling ontspannen. Vergeet niet om het apparaat uit te zetten wanneer de hartslag van je kindje gemeten moet worden, omdat het de elektrische stroom kan verstoren.
Heeft een TENS-apparaat bijwerkingen?
Het gebruik van een TENS-apparaat is geheel veilig, zowel voor de moeder als voor het ongeboren kindje. Er zijn dan ook geen bijwerkingen bekend, al bestaat de kans dat je wat last krijgt van huidirritatie door de plakkers en de warmte die dit afgeeft. Zeker als de plakkers langere tijd zitten, is de kans op een rode, jeukerige en soms ietwat beschadigde huid aanwezig. Mocht je hier last van krijgen, bespreek het dan met de arts.
Overige toepassingen voor een TENS-apparaat
Al eerder noemden we dat pijnbestrijding door middel van een TENS-apparaat niet alleen bij een bevalling wordt ingezet. Het is namelijk een vorm van pijnbestrijding die ook vaak gebruikt wordt bij mensen met acute of chronische pijn. Rugklachten en fibromyalgie zijn hier voorbeelden van. Er kan dan sprake zijn van een TENS-behandeling op zich, maar vaak wordt het ook gecombineerd met bijvoorbeeld fysiotherapie of een medicamenteuze behandeling.
TENS-apparaat huren of kopen?
Een ziekenhuis biedt meerdere vormen van pijnbestrijding, maar het gebruik van een TENS-apparaat valt daar doorgaans niet onder. In sommige geboortehuizen hebben ze deze wel waardoor je er gebruik van kunt maken maar over het algemeen zul je er zelf één moeten kopen of huren. Wil je er één kopen, kijk dan goed naar de verschillende soorten en prijzen. Het kan voordeliger zijn om hetzelfde model namelijk te huren. Dit doe je dan voor een bepaalde periode, meestal een week of zes.
Vergoeding zorgverzekering
Om niet voor ongewenste verrassingen te komen, doe je er goed aan om van tevoren even de polis van je zorgverzekering te checken. Vaak wordt een TENS-apparaat namelijk niet vergoed. Koop je er één dan valt dit altijd buiten de verzekering. Huur je een TENS-apparaat, dan zul je aanvullend verzekerd moeten zijn. Goed om te weten is bovendien het feit dat de meeste verzekeraars vragen om een verklaring voor het gebruik. Deze verklaring moet je dan aan je verloskundige of arts vragen.
