Wat is zwangerschapsverlof?
Zwangerschapsverlof; de ene vrouw is al vanaf de positieve zwangerschapstest aan het aftellen terwijl de andere tegen al die vrije tijd op ziet. Maar wat is zwangerschapsverlof precies? Officieel is zwangerschapsverlof alleen het verlof voor de geboorte van je kindje. Na de geboorte gaat je bevallingsverlof in. In de volksmond worden de vrije weken voor en na de bevalling samen zwangerschapsverlof genoemd.
Hoe lang heb je verlof?
Je hebt in totaal recht op minstens zestien weken verlof. Je mag zelf beslissen of je vier, vijf of zes weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof gaat. Afhankelijk van wanneer je zwangerschapsverlof is ingegaan, heb je dan nog tien, elf of twaalf weken bevallingsverlof. Je bent verplicht vier weken voor de uitgerekende datum met verlof te gaan.
Slechts vier à vijf procent van de vrouwen bevalt op de uitgerekende datum. Je bevallingsdatum kan invloed hebben op de duur van je verlof. Als je voor de uitgerekende datum bevalt, hoef je niet bang te zijn dat je verlof korter duurt. Je hebt evengoed recht op zestien weken verlof alleen wordt de verdeling anders. Je zwangerschapsverlof is korter en je bevallingsverlof langer.
Rekenvoorbeeld: Stel je stopt vier weken voor de dag na de uitgerekende datum met werken en je kindje wordt een weekje te vroeg geboren. Je hebt dan drie weken zwangerschapsverlof gehad en krijgt nog dertien weken bevallingsverlof. Je hebt in totaal zestien weken verlof.
Beval je na de uitgerekende datum dan duurt je totale verlof langer dan zestien weken. Voor iedere dag dat je kindje na de uitgerekende datum geboren krijg je een extra dag verlof.
Rekenvoorbeeld: Stel je stopt vier weken voor de dag na de uitgerekende datum met werken en je kindje wordt een weekje te laat geboren. Je hebt dan vijf weken zwangerschapsverlof gehad en krijgt nog twaalf weken bevallingsverlof. Je hebt in totaal zeventien weken verlof.
Verlof bij een meerlingzwangerschap
Als je zwanger bent van een meerling heb je recht op vier weken extra verlof. In totaal heb je recht op twintig weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Je mag zelf beslissen of je acht, negen of tien weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof gaat. De overige weken tel je bij je bevallingsverlof op. Verder gelden dezelfde rechten als bij een eenling zwangerschap. Beval je voor de uitgerekende datum dan wordt je zwangerschapsverlof korter en je bevallingsverlof langer. Het totale verlof blijft twintig weken. Beval je na de uitgerekende datum dan ontvang je voor iedere dag dat je kindjes na de uitgerekende datum geboren worden een extra dag verlof.
Zwangerschapsverlof berekenen
Dus wanneer begint je zwangerschapsverlof? Beslis eerst voor jezelf of je vier, vijf of zes weken zwangerschapsverlof wilt opnemen. Tel vervolgens het aantal weken zwangerschapsverlof terug vanaf de eerste dag na je uitgerekende datum. Ben je uitgerekend op een maandag? Dan begint je zwangerschapsverlof dus op een dinsdag.
Extra verlof
Wanneer je kindje langer dan zeven dagen na de geboorte in het ziekenhuis moet blijven kun je in aanmerking komen voor extra bevallingsverlof met een max van tien weken. Bekijk de website van het UWV om precies te berekenen op hoeveel extra verlof je recht hebt.
Verlof tijdens feestdagen
Als je zwangerschapsverlof of bevallingsverlof tegelijk valt met een feestdag of meerdere feestdagen heeft dit geen invloed op de duur van je verlof. Je krijgt in dat geval geen extra verlof en je kunt de verlofdag die op een feestdag valt niet op een andere dag opnemen.
Bevallingsverlof gespreid opnemen
Je bent verplicht de eerste zes weken van je bevallingsverlof aaneengesloten op te nemen. Deze weken heb je nodig om lichamelijk te herstellen en te wennen aan je nieuwe leven met je kindje. Daarnaast zul je de eerste weken ’s nachts veel gebroken nachten hebben.
De weken bevallingsverlof die overblijven mag je gespreid opnemen over een periode van dertig weken. Je moet dit uiterlijk drie weken na de bevalling aanvragen bij je werkgever. Je werkgever is op zijn beurt verplicht om binnen twee weken in te stemmen met het verzoek. Hij mag alleen weigeren als het bedrijf door het gespreid opnemen van je bevallingsverlof ernstig in de problemen komt.
Verlof aanvragen bij je werkgever
Werk je in loondienst? Dan moet je je verlof minstens drie weken voordat je met zwangerschapsverlof gaat aanvragen bij je werkgever. Hiervoor heb je een zwangerschapsverklaring nodig van de verloskundige waar de uitgerekende datum op staat. Deze krijg je in de meeste gevallen na je termijnecho, anders kun je hem aanvragen bij je verloskundige. Het wordt aangeraden om eerder dan drie weken voor het begin van je verlof bij je werkgever aan te geven dat je zwanger bent. De werkgever moet er in dat geval voor zorgen dat je veilig en gezond kunt werken tijdens de zwangerschap. Ook kan er op tijd vervanging worden geregeld.
Loon tijdens je verlof
Tijdens je verlof heb je recht op een zwangerschaps- en bevallingsuitkering. Werk je in loondienst dan vraagt je werkgever de uitkering aan bij het UWV. Het UWV stort de uitkering bij je werkgever en deze betaald jouw loon vervolgens tijdens je verlof gewoon door. Je zwangerschaps- en bevallingsuitkering is gelijk aan 100% van je dagloon. Maar het is niet meer dan het maximumdagloon van €256,54 (2020) per dag. Is je dagloon hoger dan het maximumdagloon dan vult de werkgever in sommige gevallen je loon aan maar is dit niet verplicht.
Heb je een WW uitkering? Dan moet je minstens twee tot vier weken voor het begin van je verlof je zwangerschaps- en bevallingsuitkering aanvragen bij het UWV. Dit kan digitaal via mijn UWV, je hebt hier alleen je Digid inloggegevens voor nodig. Je krijgt ook bij een WW uitkering tijdens je verlof 100% van je dagloon. Je dagloon wordt gebaseerd op de hoogte van je WW uitkering.
Ontvang je een andere uitkering? Dan moet je vanaf vier weken voor je eerste verlofdag je zwangerschaps- en bevallingsuitkering telefonisch aanvragen bij het UWV.
Ben je zwanger en zelfstandig? Dan kun je een ZEZ (Zelfstandige en Zwanger) uitkering aanvragen vanaf het moment dat je 24 weken zwanger bent en uiterlijk twee weken voor het begin van je verlof. De hoogte van je ZEZ uitkering wordt berekend op basis van je inkomsten van het afgelopen jaar maar is nooit hoger dan het wettelijk bruto minimum(jeugd)loon. Om in aanmerking te komen voor een ZEZ uitkering moet je aan een aantal voorwaarden voldoen. Bekijk de website van het UWV voor meer informatie over de ZEZ uitkering.
Rechten tijdens je verlof
Jouw werkgever moet ervoor zorgen dat je tijdens je zwangerschap en de periode dat je borstvoeding geeft veilig en gezond kunt werken. Daarnaast heb je tijdens je verlof de volgende rechten.
- Je hebt in totaal recht op zestien weken zwangerschaps- en bevallingsverlof. Dit mag door je werkgever niet geweigerd worden.
- Je moet je verlof minstens drie weken voordat je met zwangerschapsverlof gaat aanvragen bij je werkgever. Hiervoor heb je een zwangerschapsverklaring nodig van de verloskundige waar de uitgerekende datum op staat.
- Je mag vier, vijf of zes weken voor de uitgerekende datum met zwangerschapsverlof.
- Vier weken voor de uitgerekende datum MOET je met zwangerschapsverlof
- Bij een meerlingzwangerschap mag je acht, negen of tien weken voor je uitgerekende datum met verlof
- De eerste zes weken van je bevallingsverlof moet je achtereenvolgend opnemen. De overige weken mag je gespreid opnemen. Dit moet je binnen drie weken na de bevalling aanvragen bij je werkgever.
- Als je kindje tijdens je verlof langer dan zeven dagen in het ziekenhuis moet blijven, heb je recht op extra bevallingsverlof met een maximum van tien weken.
- Tijdens je verlof bouw je gewoon vakantiedagen op.
- Je hebt tijdens je verlof recht op zwangerschaps- en bevallingsuitkering ter hoogte van 100% van je dagloon met een maximumdagloon van €219,28 per dag.
- Je werkgever mag je niet ontslaan tijdens je zwangerschaps- of bevallingsverlof of de eerste zes weken na je bevallingsverlof. Ook wanneer je arbeidsongeschikt raakt door je zwangerschap of bevalling mag je niet ontslagen worden. In speciale gevallen mag je wel ontslagen worden bijvoorbeeld als je afdeling of het bedrijf wordt opgeheven of wanneer je je ernstig hebt misdragen.
Voorbereiding op je verlof
Zit je zwangerschapsverlof eraan te komen? Dan kan het erg druk worden op je werk. Iedereen wil nog wat van je weten, je werk moet afgerond worden en misschien moet je ook nog een vervanger inwerken. Begin daarom ruim op tijd met het maken van een overdracht zodat je ontspannen je verlof ingaat. Wordt het te zwaar? Geef dit aan bij je collega’s en probeer je werk wat te verlichten. Wanneer het niet meer mogelijk is om je eigen werkzaamheden uit te voeren is je werkgever verplicht je werkzaamheden of werktijden aan te passen. Je hebt daarnaast recht op extra pauzes met een maximaal van een achtste van je werkdag.
Partnerverlof
Niet alleen jij maar ook je partner heeft recht op verlof. Dit wordt partnerverlof of vaderschapsverlof genoemd. Deze uren zijn bedoeld om jou als partner te ondersteunen en een hechting tussen je partner en kindje te stimuleren. Helaas voor je partner zijn dit geen zestien weken maar eenmaal het aantal werkuren per week. Werkt je partner 32 uur per week, dan heeft hij ook recht op 32 uur doorbetaald partnerverlof. Deze uren mag je zelf indelen maar moeten wel binnen vier weken na de geboorte van jullie kindje worden opgenomen. De werkgever mag dit niet weigeren.
Sinds 1 juli 2020 mag je partner naast dit partnerverlof vijf extra werkweken vrij nemen in het eerste half jaar na de geboorte van jullie kindje; het aanvullende geboorteverlof. Je mag de uren aaneengesloten opnemen maar ook verdelen over het eerste half jaar, dit is in overleg met de werkgever. Tijdens het aanvullende geboorteverlof ontvang je 70% van je loon. Dit wordt uitbetaald door het UWV.
Verschillende verlofsoorten
Met alle verlofsoorten kunnen we ons voorstellen dat je het overzicht een beetje kwijt raakt. We hebben daarom een kort overzicht voor je gemaakt rondom de zwangerschap en bevalling.
| Soort verlof | Wie | Betaald / onbetaald | |
| Zwangerschapsverlof | Vier tot zes weken verlof voor de uitgerekende datum. Dit is afhankelijk van de wens van de zwangere. | Zwangere | 100 % doorbetaald |
| Bevallingsverlof | Tien tot twaalf weken verlof na de bevalling. Dit is afhankelijk van het aantal opgenomen weken zwangerschapsverlof | Zwangere | 100 % doorbetaald |
| Calamiteitenverlof | Kortdurend verlof die de partner kan aanvragen voor tijdens de bevalling | Partner | 100 % doorbetaald |
| Geboorteverlof | Eenmaal het aantal werkuren per week verlof dat de partner kan opnemen in de eerste vier weken na de geboorte. | Partner | 100 % doorbetaald |
| Aanvullend geboorteverlof | Vijfmaal het aantal werkuren per week. Deze uren kan de partner opnemen in de eerste zes maanden na de geboorte. | Partner | 70 % doorbetaald |
| Betaald ouderschapsverlof | Negen keer de wekelijkse arbeidsduur (9 weken) die ouders kunnen opnemen in het eerste jaar na de geboorte | Beide ouders | 70 % doorbetaald |
| Ouderschapsverlof | 17 keer de wekelijkse arbeidsduur (17 weken) die ouders kunnen opnemen in de eerste acht jaar na de geboorte | Beide ouders | Niet doorbetaald tenzij andere afspraken staan in de CAO |
Voor meer informatie over zwangerschapsverlof of één van de andere verlofsoorten, kun je kijken op de website van de rijksoverheid.
