Wat is cafeïne?
Cafeïne is een stof die de werking van het centraal zenuwstelsel stimuleert, waardoor je je meer alert en energiek voelt. Hoewel cafeïne in kleine doses geen schade aanricht, is het belangrijk om goed te letten op de hoeveelheid die je drinkt tijdens de zwangerschap.
Aanbevolen dagelijkse hoeveelheid cafeïne tijdens de zwangerschap
Tijdens de zwangerschap is het belangrijk om niet te veel cafeïne te drinken. Volgens de American College of Obstetricians and Gynecologists (ACOG) is 200 mg cafeïne per dag toegestaan voor zwangere vrouwen. Dat betekent ongeveer twee kopjes koffie of vier kopjes thee per dag. Laat ook andere drankjes die cafeïne bevatten, zoals frisdranken en energiedranken, staan.
Theïne
Theïne is ook een cafeïne-achtig stofje dat voorkomt in verschillende soorten thee, waaronder zwarte, groene en witte thee. Chemisch gezien zijn cafeïne en theïne hetzelfde, maar de werking op het lichaam verschilt. Het belangrijkste verschil tussen de twee is de snelheid waarmee ze in het bloed worden opgenomen. Cafeïne in koffie wordt snel opgenomen. Theïne in thee wordt langzaam opgenomen, waardoor je geen onrustige of trillende gevoelens ervaart zoals bij koffie. In plaats daarvan zorgt het voor een betere en langdurige concentratie. Thee is daarom een goed alternatief voor koffie, maar let ook op de hoeveelheid theïne die je binnenkrijgt. Ook voor theïne geldt een maximum van 200 mg per dag.
Per soort thee verschilt de hoeveelheid theïne. In zwarte thee zit twee keer zoveel theïne als groene thee en drie keer zoveel als in witte thee. Rooibosthee bevat geen theïne en kun je onbeperkt drinken tijdens de zwangerschap.
De effecten van cafeïne op je ongeboren kindje
De effecten van cafeïne op je ongeboren kindje zijn niet helemaal duidelijk. Hoewel sommige studies suggereren dat er negatieve effecten zijn, is dit verband in andere onderzoeken niet duidelijk gevonden. Aangezien het niet veilig is om vrouwen tijdens de zwangerschap meer koffie te geven kan het effect van cafeïne niet goed bestudeerd worden. Ze kunnen enkel achteraf zien dat de moeder van baby’s met onderstaande complicaties meer cafeïne binnenkregen tijdens de zwangerschap.
De cafeïne die jij drinkt, bereikt via de placenta ook je kindje. Het lichaam van een volwassene kan cafeïne vrij snel afbreken, maar een ongeboren baby nog niet. De effecten die wij ondervinden, ondervindt je kindje dus ook, maar dan langer. Overmatig cafeïnegebruik wordt dan ook vaak geassocieerd met hogere hartslag bij het kindje en latere problemen met slapen. Daarnaast kan cafeïne de aanmaak van stresshormonen en vaatvernauwing stimuleren, waardoor je kindje minder bloed krijgt. Dit kan uiteindelijk zorgen voor een verminderde ontwikkeling.
De effecten van cafeïne op zwangere vrouwen
Cafeïne heeft ook een invloed op jouw gezondheid tijdens de zwangerschap. Zo kan cafeïne je bloeddruk verhogen, wat kan leiden tot slapeloosheid en hoofdpijn. Daarnaast kan het drinken van koffie brandend maagzuur veroorzaken, aangezien het je maag stimuleert om extra maagzuur aan te maken. Dit kan tijdens de zwangerschap extra vervelend zijn.
Echter zijn er ook studies die suggereren dat een beperkte inname van cafeïne (minder dan 200 mg per dag) mogelijk bescherming kan bieden tegen zwangerschapsdiabetes. Het is dus belangrijk om een goede balans te vinden en bewust te zijn van de mogelijke gevolgen van cafeïne consumptie tijdens de zwangerschap.
Hoeveel cafeïne zit er in koffie en thee?
Om de hoeveelheid cafeïne en theïne te kunnen beperken is het wel handig om te weten hoeveel cafeïne en/ of theïne er in de verschillende drankjes zitten. Hieronder kun je verschillende drankjes vinden met de hoeveelheid cafeïne.
| Product | Hoeveelheid cafeïne |
| Een kopje filterkoffie (125 ml) | Ongeveer 60 mg |
| Een beker filterkoffie (250 ml) | Ongeveer 120 mg |
| Een kopje oploskoffie (125 ml) | Ongeveer 60 mg |
| Een kopje espresso (30 ml) | Ongeveer 40 mg |
| Een dubbel espresso (60 ml) | Ongeveer 80 mg |
| Een kopje decaf koffie (125 ml) | Ongeveer 3 mg |
| Een kopje zwarte thee (125 ml) | Ongeveer 30 mg |
| Een beker zwarte thee (250 ml) | Ongeveer 60 mg |
| Een kopje groene thee (125 ml) | Ongeveer 20 mg |
| Een beker groene thee (250 ml) | Ongeveer 40 mg |
| Een glas cola (light) (200 ml) | Ongeveer 20 mg |
| Een glas ijsthee (200 ml) | Ongeveer 9 mg |
| Een blikje energiedrank (250 ml) | Ongeveer 80 mg |
| Een glas chocolademelk (200 ml) | Ongeveer 8 mg |
| Een glas chocolademelk op basis van cacaopoeder (200 ml) | Ongeveer 30 mg |
| Twee blokjes pure chocolade (14 gram) | Ongeveer 7 mg |
| Twee blokjes melkchocolade (14 gram) | Ongeveer 2 mg |
ml = milliliter
mg = milligram
Bron: Voedingscentrum
Alternatieven voor koffie tijdens de zwangerschap.
Gelukkig zijn er genoeg alternatieven voor koffie om je een oppepper te geven tijdens vermoeide momenten. Andere bronnen van energie zijn bijvoorbeeld een gezonde snack zoals amandelen of een kleine wandeling buiten. Daarnaast zijn er verschillende cafeïnevrije dranken die je kunt proberen, zoals kruidenthee, warme melk of verse sapjes. Het kan soms lastig zijn om over te schakelen naar iets anders dan je vertrouwde kopje koffie, maar weet dat er genoeg opties zijn om je te helpen wakker te blijven en energiek te blijven tijdens je zwangerschap.
Tips om je koffie inname te verminderen
Probeer hooguit één of twee kopjes per dag te drinken. Ben je een echte koffieleut? Probeer dan onderstaand om je dagelijkse koffie inname te verminderen:
- Ontdek wat je het lekkerste vindt aan je dagelijkse kopje koffie. Ben je vooral dol op de smaak van koffie? Dat is makkelijk – schakel over naar een kwaliteitsvolle decaf en geniet van de smaak zonder cafeïne (zelfs espresso is verkrijgbaar in decaf).
- Als je niet zonder koolzuurhoudende frisdranken kunt, kies dan voor bruisend water, bruisend fruitsap of bruisende cafeïnevrije frisdranken, maar met mate als ze vol suiker of kunstmatig gezoet zijn.
- Ben je verslaafd aan het energieke gevoel van cafeïne? Haal dan een gezonde energieboost uit een snack met complexe koolhydraten en eiwitten (zoals kaas en crackers of gedroogd fruit en noten), en beweeg regelmatig (zelfs een wandeling van 10 minuten zal je helpen).
