Wat gebeurt het tijdens het uitscheuren?
Vaak is een bevalling flink afzien tot het moment dat je mag gaan persen. Op dat moment komt er echter behoorlijke druk te staan op de huid rondom je vagina. Ook je spieren in dat gebied rekken zich op wat nodig is om je kindje voldoende ruimte te geven. Als de spanning te groot wordt ontstaat er een scheur. De scheurtjes kunnen oppervlakkig zijn maar ook dieper en verschillen in grootte. In medische termen worden dergelijke scheuren rupturen genoemd.
Hoe komt het dat je uitscheurt?
Uitscheuren tijdens een bevalling heeft meerdere oorzaken. In eerste instantie kan het komen door de grootte of de ligging van je kindje. Beide zijn van invloed op de kans van uitscheuren. Daarnaast vergroot medisch ingrijpen, zoals bij een kunstverlossing, de kans op een ruptuur. Daarnaast is de snelheid waarmee je kindje geboren wordt een belangrijke factor. De huid en je spieren moeten de kans krijgen om mee te rekken. Als dit onvoldoende gebeurd, is de kans groter op uitscheuren.
Kan je het uitscheuren voorkomen?
Je kunt het uitscheuren tijdens de bevalling helaas niet helemaal voorkomen. Wel kan je de kans op uitscheuren verkleinen. Dit kan je doen door zo goed mogelijk proberen te ontspannen en goed luisteren naar de instructies van je verloskundige. Het kan zijn dat je verloskundige je vraagt even niet te persen maar te puffen. Dit kan lastig zijn maar is in zo’n geval nodig om je huid te tijd te geven om mee te rekken en uitscheuren zodoende te voorkomen. Wanneer het hoofdje staat kan de verloskundige een warm washandje tegen je perineum houden om uitscheuren te voorkomen.
Ook is uit onderzoek is gebleken dat een badbevalling de kans op uitscheuren waarvoor hechtingen nodig zijn verkleint. Dit heeft ermee te maken dat je bekkenbodem beter doorbloed is door de warmte van het water. Hierdoor rekt het gebied makkelijker mee en scheur je minder snel uit.
Perineumruptuur
Je kunt in verschillende richtingen uitscheuren, maar het meest voorkomend is een scheur naar beneden. Dit wordt ook wel een perineumruptuur genoemd. Het gaat dan om een scheur in het stukje tussen de vagina en de anus. Dit stukje huid kan een klein stukje uitscheuren, maar ook volledig. Er wordt daarom gesproken over verschillende gradaties:
Eerstegraads ruptuur:
In zo’n 30% van de gevallen is er sprake van een eerstegraads ruptuur. De huid en het slijmvlies van het perineum zijn hierbij aangedaan. Het gaat hier dan om een scheur, waarbij weinig tot geen bloedverlies is en die vaak niet gehecht hoeft te worden.
Tweedegraads ruptuur:
Deze rupturen komen voor bij ongeveer 10% van de vrouwen. Niet alleen de huid en het slijmvlies zijn aangedaan, maar ook onderliggend spier- en bindweefsel. Hechten is dan ook altijd noodzakelijk.
Derde Graads ruptuur/ (sub)totaalruptuur:
Er wordt gesproken van een derde graads ruptuur, wanneer eveneens de kringspier een stukje of helemaal ingescheurd is, wat ook wel een subtotaal- of een totaalruptuur genoemd wordt. Hechten gebeurd onder plaatselijke of algehele verdoving en het herstel kan enige tijd duren. Gelukkig komt het slechts in 2% van de gevallen voor.
Vaginaruptuur
Het kan zijn dat er een scheurtje ontstaat aan de binnenkant van je vagina. Je hebt dan een vaginaruptuur. Afhankelijk van hoe groot en diep deze scheur is, moet het gehecht worden. Ook eventueel bloedverlies speelt hierbij een rol.
Labia Ruptuur
Een scheur aan de binnen- of buitenkant van de schaamlippen wordt een labia ruptuur genoemd. Deze scheurtjes genezen snel en een hechting is vaak niet nodig. Wel kan het zijn dat je een branderig gevoel ervaart tijdens het plassen. Om dit te voorkomen kan de voorkeur hebben om toch een kleine hechting te plaatsen.
Cervixruptuur
Ook in je baarmoedermond (cervix) kunnen scheurtjes ontstaan. Hoewel dit niet vaak voorkomt is het wel belangrijk dat deze zo snel mogelijk worden gehecht. Ze kunnen ontstaan door persen zonder dat er sprake is van volledige ontsluiting. Ook een kunstverlossing kan de oorzaak zijn.
Hechtingen na een ruptuur
Gelukkig is het zo dat je niet voor elk scheurtje gehecht hoeft te worden. Kleine, oppervlakkige scheurtjes herstellen vaak snel en eenvoudig. Is hechten wel noodzakelijk? Dan zal er meestal gebruik worden gemaakt van hechtingen die vanzelf oplossen. Deze bieden het voordeel dat ze niet verwijderd hoeven te worden. Je wordt plaatselijk verdoofd of krijgt, in geval van een totaalruptuur, een algehele verdoving. De hechtingen kunnen trekkerig aanvoelen en soms wat lichte irritatie geven. Vind je de hechtingen vervelend dan kan de verloskundige ze na ongeveer zes dagen verwijderen.
Herstel na een ruptuur
Het herstel na een ruptuur verloopt in de meeste gevallen goed en vlot. Hoe lang dit precies duurt, is afhankelijk van de ernst. Helaas is er maar weinig aan te doen om het herstel te bevorderen. Je zult je lichaam de tijd moeten geven. Wel is een goede hygiëne van belang om infecties te voorkomen.
Spoel het gebied rond de wond dan ook het liefst meerdere malen per dag goed schoon. In elk geval na elke toiletbeurt. Verschoon je kraam- of maandverband daarnaast regelmatig. In het begin zal de wond wat gezwollen aanvoelen. Dit is normaal en verdwijnt vanzelf weer. Een wond herstelt altijd van binnenuit en er zal in bepaalde mate sprake zijn van littekenvorming. In het begin voelt de huid dan ook stug, maar naar verloop van tijd wordt dit soepeler. Ook de gevoeligheid neemt langzaamaan af. Het kan nodig zijn om oefeningen te doen voor het herstel van je bekkenbodem.
Plassen na een ruptuur
Vrouwen die tijdens de bevalling zijn ingescheurt vinden het vaak eng om naar het toilet te gaan. Door de ontstane scheurtjes kan plassen een branderig gevoel geven. Spoelen met een flesje water kan veel verlichting bieden en is ook na het plassen belangrijk om de wond schoon te houden. Neem daarnaast tijdens het plassen een rechte houding aan en plas goed uit. Beweeg je bekken naar voren en naar achter om vervolgens weer recht te zitten en nogmaals te plassen. Dit helpt om je blaas goed te legen. Het is ook belangrijk om niet te persen en voldoende water te drinken.
Seks na een ruptuur
Na een bevalling kan het spannend zijn om weer voor het eerst gemeenschap te hebben met je partner. Zeker wanneer er sprake is van een ruptuur vinden vrouwen het vaak eng en zijn ze bang voor pijn. Vrijen, wanneer je nog bloed verliest, wordt in elk geval afgeraden. Dit heeft te maken met de kans op infecties. Daarna is het een kwestie van gevoel. Voelt het voor jou weer fijn om intiem te zijn met je partner dan kun je er voor gaan. Het kan zijn dat het gebied rond de wond nog wat gevoelig is. Neem daarom altijd de tijd en als het op dat moment niet prettig voelt, probeer het later weer eens. Je zult merken dat het gebied naarmate de tijd vordert steeds soepeler wordt, waardoor er minder spanning op de huid staat en het vrijen geen pijn meer doet.
